Pałeczka ropy błękitnej, czyli Pseudomonas aeruginosa to bakteria, którą można znaleźć głównie w wodzie i glebie, ale też może czasami pojawić się na skórze człowieka i zwierząt. Warto wiedzieć, że jest to jedna z najniebezpieczniejszych bakterii, ponieważ jest odporna na stosowane środki dezynfekujące.
Ta bakteria bardzo łatwo się rozmnaża w wodzie, ale też nie potrzebuje jakichś specjalnych warunków do przeżycia. Jest ona również odporna na większość antybiotyków, a to z kolei sprawia, że trudno jest wyleczyć się z chorób, które ona spowodowała. Jest to bakteria gram – ujemna o wymiarach: 0,5-0,8 µm na 1,5-3,0 µm.
Jak dochodzi do zakażenia się pałeczką ropy błękitnej?
Pałeczka ropy błękitnej to bakteria, która należy do grupy bakterii oportunistycznych, a to oznacza, że powodują one zakażenia tylko u tych osób, które mają obniżoną odporność. Tak więc tą bakterią mogą się zarazić osoby, które mają:
- choroby krwi,
- AIDS,
- mukowiscydozę,
- cukrzycę,
- nowotwory (szczególnie w czasie chemioterapii),
- zażywają narkotyki,
- rozległe urazy,
- doszło do poparzenia dużej powierzchni ciała.
Poza tym bakteria ta może się również dostać do organizmu człowieka drogą zakażenia wewnątrzszpitalnego.
Głównymi czynnikami chorobotwórczymi pałeczki ropy błękitnej są:
- otoczka alginianowa,
- pilina,
- adhezyjny,
- hemolizyny,
- toksyny, np. lipopolisacharyd, enterotoksyna, egzotoksyna S.
Choroby wywoływane przez pałeczkę ropy błękitnej
Pałeczka ropy błękitnej wywołuje następujące choroby:
- zapalenie kości, szpiku kostnego albo stawów;
- infekcje skóry i tkanek miękkich, które najczęściej są powikłaniami po oparzeniach, pooperacyjnymi oraz zakażenia ran;
- zapalenie wsierdzia i osierdzia;
- zakażenie układu oddechowego, które jest bardzo groźne dla osób z mukowiscydozą;
- zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych;
- zakażenie układu pokarmowego;
- zakażenie ośrodkowego układu nerwowego;
- zakażenie dróg moczowych u osób cewnikowanych;
- zapalenie zatok;
- zapalenie ucha środkowego i zewnętrznego;
- zakażenie oczu o osób z soczewkami kontaktowymi.
Pałeczka ropy błękitnej najlepiej będzie się rozwijała, np. przy oparzeniach dużych części ciała. Może się również pojawić przy powikłaniach po operacji, ale też może zarazić się nią osoba, która ma rany na ciele. W takim przypadku może to doprowadzić do powstania infekcji tkanki skórnej oraz miękkiej.
Czy można zapobiec zakażeniu?
Najważniejsza jest higiena oraz stosowanie odpowiednich środków odkażających. W sprzedaży dostępna jest szczepionka przeciw pałeczce ropy błękitnej. Jest to szczepionka, którą można stosować profilaktycznie, aby mieć odporność na zakażenia, które wywołuje właśnie ta bakteria. Można ją również stosować leczniczo przy zakażeniach tą bakterią. Podawanie takiej szczepionki profilaktycznie stymuluje czynną odporność organizmu.
Objawy zakażenia pałeczką ropy błękitnej
Aby stwierdzić, jakie objawy daje ta bakteria, ważne jest to, aby wiedzieć, w którym miejscu ciała się ona umiejscowiła albo zainfekowała. Czynniki ryzyka rozwinięcia procesu chorobowego podczas zakażenia się tą bakterią to:
- nowotwory,
- ropień mózgu,
- w wyniku chemioterapii,
- zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych,
- cukrzyca,
- choroby hematologiczne,
- zakażenie wewnątrzbrzuszne,
- dysfunkcje odporności,
- oparzenia,
- narkomania,
- posocznica,
- mukowiscydoza,
- zakażenie gałki ocznej,
- długotrwały pobyt w szpitalu.
- zapalenie ucha zewnętrznego,
- zakażenie rany oparzeniowej,
- zapalenie płuc,
- zakażenie kości i stawów,
- zakażenie dróg oddechowych,
- zakażenie układu moczowego,
- bakteriemia,
- prawostronne zapalenie wsierdzia.
Leczenie – pałeczka ropy błękitnej
Podczas leczenia przy zakażeniach pałeczką ropy błękitnej stosuje się antybiotyki. Jednak leczenie tych zakażeń jest bardzo trudne, ponieważ jest ona odporna na działanie większości antybiotyków. Bardzo ważne jest wczesne podjęcie działań, które będą miały na celu wyeliminowanie bakterii. Dlatego, jeżeli pojawią się jakiekolwiek objawy, to należy się jak najszybciej wybrać do lekarza.
Rozpoznanie możliwe jest po stwierdzeniu obecności patogenów w trakcie hodowli. Bakteria ta dobrze rośnie w większości badaniach laboratoryjnych w temperaturze od 5 do 42 stopni Celsjusza. Jej zidentyfikowanie jest możliwe na podstawie barwienia metodą Grama, a czasami pomocne może okazać się stwierdzenie fluorescencji.
Przeprowadzono już liczne badania, które miałyby na celu znalezienie leków, które są oporne na wrażliwość pałeczki ropy błękitnej:
- aminoglikozydów,
- karbapenemów,
- karboksypenicyliny,
- fluorochinolonów,
- cefalosporyn,
- ureidopenicylin,
- polimyksyn,
- monobaktamów.
Jakie produkuje barwniki?
Pałeczka ropy błękitnej jest bakterią z gatunku Pseudomonas, a to oznacza, że może również produkować barwniki. Taka zdolność do wytwarzania określonego barwnika jest cechą gatunkową, a więc wytwarza:
- piocyjanine – jest to niebiesko – zielony barwnik, który czasami jest obecny w wydzielinach z miejsca zakażeni;
- fluoresceine – pod wpływem promieniowania ultrafioletowego powoduje ona zieloną fluorescencję;
- piorubine – jest to czerwony barwnik;
- melanine – jest to brązowy barwnik.
