Wirusowe zapalenie wątroby typu C to problem zdrowotny, który staje się coraz poważniejszym problemem. Niestety ludzie oraz branża medyczna nie podchodzą do tego schorzenia poważnie i często je lekceważą. Jest to jednak bardzo groźna choroba, a walka z nią jest trudna dla wielu osób.
Jaki wirus powoduje wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C)?
Wirusem powodującym opisywane schorzenie jest HCV, który został odkryty w 1989 roku. Wirus ten występuje w 6 genotypach, a każdy z nich dodatkowo podzielony jest na podtypy. Różne genotypy i podtypy różnią się pod względem reakcji wirusa na zastosowane leczenie. Jeśli chodzi o nasz kraj to w Polsce dominujący jest genotyp 1, podtyp b występujący w ponad 75% przypadków zakażeń.
Niestety jest to zła wiadomość, ponieważ właśnie ten genotyp i podtyp bardzo słabo reaguje na leczenie. Głównymi miejscami rozwoju wirusa HCV są komórki wątroby, ale może on również rozwijać się w trzustce, tarczycy, śledzionie, układzie nerwowym i innych układach oraz narządach ludzkiego organizmu.
Czynniki wpływające na zakażenie WZW C
Szacuje się, że na świecie żyje około 170 milionów (4,5% światowej populacji) osób zakażonych będących nosicielami WZW C, a w Polsce liczba ta sięga około 700 tysięcy osób. Wirusem tym można zakazić się przede wszystkim poprzez nieodpowiednio wysterylizowany sprzęt stosowany w placówkach medycznych oraz gabinetach kosmetycznych. Kiedyś zakażenia miały również miejsce podczas transfuzji krwi, ale aktualnie potencjalni dawcy są badani na obecność WZW C, więc do zakażeń tą drogą dochodzi bardzo rzadko.
Oznacza to, że do największej liczby zakażeń dochodzi podczas wykonywania zabiegów medycznych. Wirusem tym można się też zakazić poprzez kontakt seksualny. Matka nosicielka może również zakazić takim wirusem noworodka. Zwykle zakażenia takie wykrywa się po latach, więc często trudno jest określić co było jego źródłem.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C – objawy
Okres wylęgania opisywanej choroby trwa od 15 do 150 dni od momentu zakażenia. Bardzo często choroba ta nie daje żadnych objawów i jedynie w małej grupie osób zakażonych mogą pojawić się objawy, takie jak żółtaczka związana z ostrym zakażeniem. U większości pacjentów płci męskiej oraz u osób starszych choroba ta od razu przybiera formę przewlekłą i przez długi czas niszczy ona miąższ wątroby. Brak poważniejszych objawów sprawia, że wirusowe zakażenie wątroby typu C jest wykrywane bardzo późno. Czasami pacjenci mają powiększoną wątrobę lub odczuwają większe zmęczenie.
Niestety brak wykrycia choroby prowadzi do poważnych powikłań. U 1/5 osób zakażonych po upływie 20-30 lat może rozwinąć się marskość wątroby oraz inne formy niewydolności tego narządu, które mogą doprowadzić nawet do śmierci. Marskość może pojawić się wcześniej u osób, które nadużywają alkoholu, a razem z nią może też rozwinąć się rak wątroby. Tylko wczesne rozpoznanie raka wątroby daje 50% szans na jego wyleczenie. Do komplikacji związanych z WZW C zaliczają się również problemy niezwiązane z wątrobą, takie jak na przykład zapalenie naczyń, kłębuszków nerkowych czy też neuropatia.
Jak rozpoznawane jest wirusowe zapalenie wątroby typu C?
Wirusowe zapalenie wątroby typu C można wykryć poprzez wykrycie we krwi obecność przeciwciał odpowiadających za walkę z tą chorobą. Pojawiają się one we krwi w okresie 4-10 tygodni od zakażenia. Do wykrywania stosowane są testy ELISA oraz RT-PCR. W przypadku wykrycia wirusowego zapalenia wątroby typu C należy przeprowadzić dodatkowe badania oceniające zaawansowanie choroby oraz możliwości dalszego leczenia. Do grona tych metod zalicza się poniższe badania:
- biopsja wątroby – polega na nakłuciu igłą i pobraniu małej ilości komórek, pobrany materiał oceniany jest pod mikroskopem,
- badania nieinwazyjne, takie jak fibroskannig, elastografia, badanie różnych parametrów krwi,
- oczywiście konieczne jest ustalenie genotypu i podtypu wirusa,
- w razie konieczności wykonywane są inne badania określone przez osoby prowadzące leczenie.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C – metody leczenia
W walce z chorobą stosowane są dwa rodzaje leków. Pierwszym z nich jest interferon (syntetycznie otrzymywane białko człowieka o działaniu przeciwwirusowym), a drugi to rybawiryna (syntetyczny lek przeciwwirusowy). Interferon jest stosowany przy ostrym zakażeniu, natomiast w przypadku choroby przewlekłej oba te leki są ze sobą skojarzone.
W zależności od genotypu leczenie trwa od 24 do 48 tygodni, jednak dąży się do tego, aby czas ten jak najbardziej skrócić. Jeśli po 6 miesiącach od zakończenia leczenia we krwi nie zostanie wykryte RNA wirusa, oznacza to, że leczenie zostało zakończone sukcesem.
Czasami skutki uboczne mogą spowodować konieczność przerwania leczenia lub zmiany dawki podawanych lekarstw. Na początku leczenia u wielu pacjentów występują objawy podobne do grypy. Inne skutki uboczne leczenia WZW C to zmęczenie, bóle głowy i mięśni, zaburzenia nastroju, a nawet depresja. W przypadku ostrej marskości wątroby ostatnią deską ratunku jest przeszczep wątroby.
Warto zaznaczyć, że jak na razie nie wykryto szczepionki przeciwko WZW C. Dostępne są jedynie szczepionki przeciwko WZW A oraz WZW B. Cały czas prowadzone są liczne badania mające na celu opracowanie nowych metod leczenia charakteryzujących się większą skutecznością.
