Andropauza to termin pochodzący z greki (andros – mężczyzna, pausis – przerwa), którym nazywa się czas poprzedzający wejście w okres starości powiązany z szeregiem dolegliwości na różnych płaszczyznach funkcjonowania mężczyzny, przeważnie po pięćdziesiątym roku życia.
Zmiany zachodzą głównie w sferze somatycznej, psychologicznej oraz seksulanej, której podłożem są zmiany wielonarządąwe, w tym hormonalne, powodowane procesem starzenia się. Nie wszyscy zgadzają się z trafnością nazwy tego zjawiska, ponieważ w organizmie mężczyzny występuje tylko upośledzenie lub obniżenie funkcji hormonalnych czy reprodukcyjnych, w odróżnieniu od menopauzy (przekwitania kobiet), gdzie funkcje te zostają nieodwracalnie zatrzymane.
Jakie są przyczyny pojawienia się andropauzy?
Głównym powodem, przez który mężczyźni doświadczają tego stanu jest oczywiście nic innego niż nieubłagany upływ czasu. To jasne, że nie sposób go zatrzymać ani cofnąć, a każdemu z nas budzik starości może zadzwonić prędzej lub później. Mimo to istnieją uniwersalne, zdrowe metody aby ten proces spowolnić. Do najpopularniejszych z nich należą:
- Zdrowa dieta – ograniczenie, a najlepiej wykluczenie produktów zawierających biały cukier. Istnieje wiele naturalnych substytutów, takich jak choćby ten zdrowy, zawarty w owocach, miód czy stewia. Warto też wyłączyć z diety potrawy smażone na głębokim oleju, a zamienić je na te gotowane na parze lub grilowane. Mniejsza zawartość tłuszczy zwierzęcych w diecie sprzyja obniżeniu poziomu złego cholesterolu, który powoduje powstawanie tkanki miażdżycowej.
- Regularny wysiłek fizyczny – jeśli poziom testosteronu zaczął już sukcesywnie spadać, to najlepszym sposobem na podniesienie go są regularne ćwiczenia. Organizm, któremu zapewnia się codzienną dawkę wysiłku fizycznego starzeje się wolniej.
Lekarze utrzymują, że większy wpływ na męskie przekwitanie ma niezdrowy tryb życia niż sam upływ czasu. Nadużywanie alkoholu i palenie papierosów przyspiesza pojawianie się pierwszych symptomów choroby.
Jak rozpoznać objawy skutków starzenia się mężczyzny, czyli inaczej andropenii?
Andropauzie, czy inaczej wiropauzie towarzyszą następujące objawy:
Andropauza – psychologiczne:
- Problemy z pamięcią i skupieniem uwagi
- Niepokój i lęk
- Zwiększona drażliwość
Andropauza – somatyczne:
- Problemy ze snem i apetytem
- Ogólne osłabienie
- Dolegliwości bólowe
Andropauza – seksualne:
- Problemy z erekcją
- Ograniczenie pożądania
- Zmniejszenie odczuwania podniecenia
Andropauza – naczynioruchowe:
- Uderzenia gorąca
- Wysoka potliwość
- Kołatanie serca
Andropauza – typowe zmiany fizyczne:
- Spadek masy mięśniowej (nawet o 25%)
- Wzrost tłuszczu trzewnego
- Zmniejszenie się masy kostnej (osteopenia)
- Nadciśnienie tętnicze, stany przedcukrzycowe
Pierwsze objawy andropauzy mogą pojawić się juz u czterdziestolatka, ale najczęściej można je zaobserwować dopiero po pięćdziesiątce. To, kiedy nadejdą zmiany towarzyszące starzeniu się determinują również geny (jeśli ojciec odczuwał skutki wcześniej i bardziej dotkliwie, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że to samo spotka również syna).
Jak jeszcze można poznać pierwsze zwiastuny nadejścia starośći?
Wykonywanie codziennych czynności staje się co raz trudniejsze, w okolicy brzucha odkłada się tkanka tłuszczowa, a oddawanie moczu może zacząć być problematyczne, co jest spowodowane przerostem gruczołu krokowego. Mogą pojawić się też problemy z pełnym wzwodem, czasem dochodzi nawet do impotencji. Mężczyzna doznający zmian związanych z procesami starzenia się organizmu może też stać się rozkojarzony, drażliwy a nawet agresywny. Czasem dochodzi też do długotrwałych stanów depresyjnych.
Andropauza – zmiany hormonalne
W pewnym momencie życia, dla każdego innym, ale z reguły przed sześćdziesiątym rokiem życia w ciele mężczyzny następuje zmniejszenie wydzielania hormonów. Jądra produkują mniej testosteronu, przysadka mózgowa ogranicza produkcję hormonu wzrostu a nadnercza – androgenów DHEA. Dodatkowo, szyszynka zahamowuje produkcję melatoniny, co przyczynia się powstawaniu problemów ze snem.
Mężczyźni lubujący się w drzemkach w trakcie dnia przy pojawieniu się andropauzy powinni zaniechać tej praktyki. Wtedy mogą liczyć na twardszy, zdrowszy i dający pełniejszą regenerację ciągły sen w nocy. Spada też poziom estradiolu i estronu, oraz pogarsza się funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jądra. Na prawidłowe działanie gospodarki hormonalnej w dużej mierze mają wpływ uwarunkowania genetyczne, ale czynniki psychiczne, społeczne, socjalne i ekonomiczne też nie pozostają obojętne.
Z andropauzy wyleczyć się nie można – to tak jakby próbować odwrócić bieg rzeki. Jeśli zaobserwujesz objawy zwiastujące nadejście starości najlepiej poświęć chwilę na rozmowę z lekarzem, dietetykiem lub znajomym w podobnym wieku. Warto pamiętać, że to, czego doświadczasz spotyka każdego, bez wyjątku, więc nie pozwól aby stało się to powodem do wstydu, bo byłoby do zupełnie nieuzasadnione. Dbaj o siebie poprzez zdrowe odżywianie i ruch, najlepiej na świeżym powietrzu. Starość to piękny okres życia – nie bez powodu nazywany jest złotym.
